چشم انداز روشن برای ایران با مهارت‌آموزی در مدارس
نسل امروز هر جامعه‌ای بدون شک نسل آینده‌ساز فردای آن جامعه خواهد بود و با توجه به وجود دانش‌های نوین و توسعه فراگیر تکنولوژی و تغییرات سریع، نیاز است تا نسلی کارآمد که دارای مهارت و تخصص برای آینده است، پرورش داده شود.
نسل امروز هر جامعه‌ای بدون شک نسل آینده‌ساز فردای آن جامعه خواهد بود و با توجه به وجود دانش‌های نوین و توسعه فراگیر تکنولوژی و تغییرات سریع، نیاز است تا نسلی کارآمد که دارای مهارت و تخصص برای آینده است، پرورش داده شود.
امروزه مهارت‌آموزی در نظام‌های آموزشی پیشرفته دارای جایگاه ویژه‌ای است، چرا که فقط آموزش از طریق منابع درسی به دانش‌آموزان پاسخگوی نیاز آن جامعه و همچنین آماده‌سازی برای آینده نیست، در نتیجه برای پرورش نسلی کارآمد که بتواند آینده روشنی را برای کشور رقم بزند، باید به فکر راه‌های افرایش مهارت در فرآیند تعلیم و تربیت بود و باید تحولی عظیم در این حوزه ایجاد کرد.
وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستنثنی نیست و حتی در سند تحول بنیادین که جامع‌ترین چشم‌انداز نظام تعلیم و تربیت کشور است، روی موضوع مهارت‌آموزی بسیار تاکید شده و کارگزاران دستگاه تعلیم و تربیت در پی تحقق بخشیدن به اهداف مورد نظر این سند بالادستی هستند. در همین راستا رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم که ابتدای آبان ماه امسال مهمان برنامه صف اول شبکه خبر سیما بود در رابطه با موضوع مهارت‌آموزی دانش‌آموزان گفت: «همه مهارت‌ها، چه مهارت نرم و چه مهارت سخت در کتاب‌های درسی مورد توجه خواهد بود. موضوع اصلی اما این است که امسال ۱۰۰ هزار دانش‌آموز به هنرستان‌های فنیحرفهای کشور اضافه شده‌اند و این یعنی جلوی بیکاری ۱۰۰ هزار نفر در سال‌های آینده گرفته شد.»
وی با بیان اینکه ضریب اشتغال هنرستان‌های کاردانش و فنی‌وحرفه‌ای بسیار بالاست، افزود: «مهارت‌آموزی برای تمام دانش‌آموزان مدنظر ماست؛ در برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی کرده بودیم که ۴۵ تا ۵۰ درصد دانش‌آموزان متوسطه به سمت هنرستان‌ها سوق داده شوند که شاهد هستیم سهم ۴۰ درصدی همین امسال محقق شده است.»
حال با توجه به این سخنان وزیر آموزش و پرورش می‌توان گفت مهارت‌آموزی مقوله‌ای است که از جمله بزرگترین دغدغه‌های مورد توجه نظام‌های آموزشی کشور و دستگاه وزارت آموزش و پرورش است؛ چرا که نمی‌توان فقط به آموزش منابع درسی به دانش‌آموزان اکتفا کرد، در نتیجه برای پرورش نسلی کارآمد که بتواند آینده روشنی را برای کشور رقم زند، باید به فکر راه‌های افزایش مهارت افراد در نظام آموزشی بود. برای مثال تغییر روش‌های آموزشی و محتوای کتاب‌های درسی از شروط مهم برای توانمندسازی هرچه بیشتر دانش‌آموزان در امر مهار‌آموزی است که وزیر آموزش و پرورش نیز روی آن تاکید دارد و می‌گوید انواع مهارت‌ها در کتب درسی مورد توجه خواهد بود.
تغییر نگاه نمره‌محور حاکم بر نظام آموزشی و حرکت به سمت نگاهی مبتنی بر افزایش درک و مهارت دانش‌آموزان و استفاده از صنایع و اصناف در امر مهارت‌آموزی هم یکی دیگر از مواردی است که بسیار می‌‌تواند به این امر کمک کنند. در همین خصوص محمدمهدی کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش می‌گوید: «چند راهکار برای تقویت مهارت‌آموزی در مدارس داریم، یکی ارائه مشوق‌ها به کارفرمایان است تا از نیروی هنرآموز و هنرجوی هنرستانی برای کار استفاده کند. همچنین مشوق‌هایی را برای افرادی که اقدام به تأسیس هنرستان در جوار کارخانه و شهرک‌های صنعتی می‌کنند هم در نظر گرفتیم.»
کاظمی با اشاره به اینکه در سال گذشته بیش از ۴۰ هنرستان جوار صنعت احداث شده است، بیان کرد: «امسال هم ۲۰ هنرستان در جوار صنعت داریم که البته این تعداد باید بسیار بیشتر شود.»
وی ادامه داد: «بر اساس پیش‌بینی‌هایی که انجام دادیم اگر بخواهیم تحقق سهم ۴۵ درصدی آموزش‌های فنیحرفهای را تا پایان برنامه توسعه هفتم داشته باشیم، باید بیشتر از ۵۰۰ هزار نفر به تعداد دانش‌آموزان هنرستانی افزوده شود و با تصویب مجلس و افزایش سهم دروس مهارتی به ۵۰ درصد، حدود ۷۰۰ هزار نفر به جمعیت دانش‌آموزان هنرستانی افزایش پیدا خواهد کرد.»
معاون آموزش متوسطه با اشاره به اینکه همچنین از ظرفیت دانشگاه فنیحرفهای در راستای بحث مهارت‌آموزی دانش‌آموزان استفاده خواهیم کرد، تصریح کرد: «امسال چیزی بالغ بر ۱۵۰ میلیارد تومان اعتبار برای تجهیز هنرستان‌ها تخصیص داده شد و امیدواریم تا پایان سال بتوانیم مبلغ قابل توجه‌تری را با توجه به اینکه آموزش‌های فنیحرفهای آموزش‌های پرهزینه‌تری است تأمین شود.»
همچنین حجت‌الاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز در ابتدای سال تحصیلی جاری، از مهارت‌آموزی به عنوان یکی از رویکردهای مهم آموزش و پرورش در دولت سیزدهم نام برده بود و اظهار کرد «پایگاه اصلی این موضوع هنرستان‌ها هستند، بنابراین از مسئولان در هر استان انتظار داریم که با توسعه و تجهیز هنرستان‌ها زمینه پرورش دانش‌آموزان ماهر و متخصص را مهیا کنند. همچنین با توجه به اینکه آموزش و پرورش دستگاه انسان‌ساز محسوب می‌شود، رفع مسائل و معضلات آموزش و پرورش چه در حوزه معلمان و چه در حوزه دانش‌آموزان جزو اولویت‌های اصلی این دولت به حساب می‌آید.»
حال با این تفاسیر بر همگان واضح و مبرهن است که توجه به حوزه مهارت‌آموزی یکی از مهم‌ترین اولویت‌های وزارت آموزش و پرورش دولت سیزدهم است و گام‌های مستحکمی هم در این خصوص برداشته شده است. در واقع می‌توان گفت نظام تعلیم و تربیت در حال پیوند زدن اهداف و فعالیت‌های برنامه درسی با مهارت‌های مختلف است، اما نباید از یاد برد که وزارت آموزش و پرورش به عنوان یک سیاست‌گذار که مجری برنامه‌های آموزشی نیز هست، خط مشی را برای مهارت‌آموزی تعیین می‌کند و تمامی امور قرار نیست از سوی ستاد حل و فصل شود، بلکه در این هنگام به همت معلمان زحمتکش برای پرورش دانش‌آموزان در حوزه مهارت‌آموزی نیاز داریم، همچنین توجه بیش از پیش سایر دستگاه‌های دولتی به امر مهارت‌آموزی و همراهی بخش صنعت و اصناف هم در این امر بسیار راهگشا است، چرا که آموزش و پرورش به منابع محدودی دسترسی دارد. خبرگزاری پانا